HAWAJE
04:24
CHICAGO
08:24
SANTIAGO
11:24
DUBLIN
14:24
KRAKÓW
15:24
BANGKOK
21:24
MELBOURNE
01:24
Ogłoszenie niepłatne ustawodawcy Serwis wykorzystuje ciasteczka (cookies) w celu: utrzymania sesji zalogowanego Użytkownika, gromadzenia informacji zwiazanych z korzystaniem z serwisu, ułatwienia Użytkownikom korzystania z niego, dopasowania tresci wyswietlanych Użytkownikowi oraz tworzenia statystyk ogladalnoœci czy efektywnoœci publikowanych reklam. Użytkownik ma możliwoœć skonfigurowania ustawień cookies za pomocš ustawień swojej przeglšdarki internetowej. Użytkownik wyraża zgodę na używanie i wykorzystywanie cookies oraz ma możliwoœć wyłaczenia cookies za pomoca ustawień swojej przegladarki internetowej. /// Dowiedz się więcej
 
Mapy: | Afryka | Ameryka Pd. | Ameryka Pn. | Antarktyda | Australia | Azja | Europa | Polska
  ŚwiatPodróży.pl » Przewodnik po procesie inicjacji » #5 Aneks: Szamani - Kanada
#5 Aneks: Szamani - Kanada

Edi Pyrek


WIERZENIA INDIAN
Wakan tanka
gdy modlę się do niego
słucha mnie,
za każdy dobry uczynek
okazuje mi swoją łaskawość.
Tylko ziemia przetrwa...
(Antologia literatury Indian Ameryki Płn., tłum. L. Michalik, 1992)


Dla Indian Ameryki Płn. cała przyroda ożywiona i nieożywiona jest przesiąknięta bezosobową, wszechpotężną siłą zwaną Wielkim Duchem - Wakan tanka. Świat jest więc żywym organizmem, który czuje i porozumiewa się z człowiekiem. Człowiek ma swojego ducha opiekuńczego - zwierzę totemiczne (dla chrześcijan jest to anioł stróż) - prowadzącego go przez życie. Wierzenia są połączeniem tradycji i doświadczeń indywidualnych (mistycznych) Indian, zwykłych członków społeczności, i szamana, który jest jednocześnie kapłanem, lekarzem i swego rodzaju kronikarzem tradycji plemienia.
Trudno uogólnić wierzenia i rytuały Indian amerykańskich. Mimo jednak ogromnych różnic dzielących na przykład Indian prerii (równin) od Eskimosów, można wskazać kilka rytuałów i ceremonii istniejących we wszystkich kulturach. Tradycje Indian amerykańskich często się określa jako kulturę tańca i bębna.

Taniec

Większość tańców ceremonialnych odbywa się w kręgu. Tancerzy poszczególnych plemion może różnić tylko kierunek ruchu: zgodny z biegiem wskazówek zegara albo też przeciwny. Wspólny także dla wszystkich tańców jest kontakt z ziemią. Tancerze mocno uderzają nogami o ziemię, jakby ją błogosławili i jednocześnie jakby sami czerpali z niej energię.

Bęben

Bęben (płaski) jest związany bardzo silnie z życiem religijnym Indian. Wierzą oni, że bęben to pośredniki pomiędzy nimi a światem duchów. Szamani często nazywają bębny "wierzchowcami", zwracając przez to uwagę na rolę bębna jako środka łączącego ich ze światem bogów. Jednocześnie w czasie religijnych ceremonii nieraz dochodzi do "podróży na bębnie", kiedy to uczestnicy wpadają w odmienne stany świadomości. Uderzenia bębna zgodne z biciem serca ułatwiają wpadanie w trans. Jak stwierdzili naukowcy, to rytmiczne uderzanie powoduje specyficzne zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym w wyniku pobudzania aktywności sensorycznych ośrodków mózgowych. Co najważniejsze, rytm wybijany na bębnach podczas szamańskich obrzędów jest bardzo zbliżony do częstotliwości fal mózgowych theta.

Bęben tak bardzo łączy się z duchowością Indian, że dla niektórych plemion jest on nie tylko "wierzchowcem", ale także swego rodzaju burzycielem granic pomiędzy światem duchów a światem ludzi.
Obok tańca i bębna bardzo istotne w ceremoniach Indian Ameryki Północnej są śpiewy. Niektóre z nich to po prostu recytacje opowiadań o mitologicznych wydarzeniach, historii plemienia, legendach, inne są związane z indywidualnymi doświadczeniami członków plemienia albo też stanowią formę specyficznego podziękowania duchom. Najczęściej mówią o silnym związku pomiędzy człowiekiem, przyrodą a duchami.

Vision Quest

Ważnym obrzędem w kulturze Indian amerykańskich jest inicjacja Vision Quest (poszukiwanie wizji), kiedy to młody człowiek pod duchowym (nieraz fizycznym) przewodnictwem nauczyciela wyrusza na poszukiwanie wizji. Dojrzewający człowiek musi uzyskać imię, odnaleźć cel w życiu, zrozumieć, jaką przyszłość duchy przeznaczyły jemu i jego plemieniu, pogrążyć się w tańcu, pieśni i transie.
Chłopiec po obrzędzie Sweat Lodge ("szałas pary") udaje się na kilkudniowy post, podróżuje do miejsca oddalonego, modli się, śpiewa, tańczy, okalecza swoje ciało - czekając na sen. Zwykle obrzędowi Vision Quest poddawany jest młody człowiek w okresie dojrzewania, który nie czuje się już już chłopcem, a nie stał się jeszcze mężczyzną.

Sweat Lodge

Obrzęd "szałasu pary" lub też "szałasu potów" najczęściej występuje u plemion prerii i stanowi symboliczny powrót do łona Matki Ziemi, oznaczający ceremonialną śmierć i ponowne narodziny. Zwykle "szałas pary" jest okrągłym namiotem ustawionym według kierunków świata, otworem wejściowym na wschód. Wejście przypomina wyglądem kształt ziemi, czyli według Indian - kształt żółwia.

Szałas (skorupa żółwia) łączy z ołtarzem (głową żółwia) ścieżka duchów (szyja żółwia), której nie wolno uczestnikom ceremonii przekroczyć. W szałasie należy poruszać się zgodnie z ruchem wskazówek zegara, zgodnie z ruchem słońca.
"Szałas pary", ta indiańska sauna, ma nie tylko oczyścić fizycznie jej uczestnika, ale przede wszystkim duchowo. Osoba przebywająca w "szałasie pary" jest kimś nowo narodzonym. Prosi więc o przebaczenie wszystkich, których skrzywdziła, i przebacza tym, którzy ją skrzywdzili. Oczyszcza się.
"Szałas pary" stanowi wyobrażenie kosmosu, gdzie symbolicznie dochodzi do połączenia się wszystkich elementów - wody, ognia, ziemi i powietrza. Jest on miejscem świętym, swego rodzaju bramą do świata duchów i demonów.

Najmniejszy element "szałasu pary" ma swoje symboliczne znaczenie - od ciemności symbolizującego ludzką ignorancję do otworów szałasu symbolizujących cztery kierunki, cztery okresy ludzkiego życia.
Mimo iż nie wszystkie plemiona kultywują ten ceremoniał, to prawie każde z nich ma budynki spełniające rolę miejsc oczyszczenia i zna inne związane z nimi ceremonie.

Cykle przyrody

Dla Indian ogromnie ważne są cykliczne zmiany pór roku. W zależności od tego, czy kultura, w której kultywuje się ceremonie z nimi związane, jest kulturą rolniczą czy myśliwską, obchody mają różnorakie znaczenia. Prosi się więc o dobre zbiory albo o dobre polowania.

Jak istotne były owe ceremonie, można domyślić się po liczbie i jakości miejsc świętych w Ameryce, będących swego rodzaju kalendarzami astrologicznymi wskazującymi zmianę pór roku, dni przesileń i równonocy.

Indianie nie obserwowali cykli przyrody tylko po to, by prosić o coś Wielkiego Ducha lub by mu za coś dziękować - głównym powodem była chęć włączenia się w rytm świata. Wierzyli, że świat jest organizmem żywym, a człowiek został wybrany przez Wielkiego Ducha po to, by wspierać świat w jego trwaniu. Od ceremonii i rytuałów, które wykonuje, zależy istnienie natury. W czasie ceremonii związanych z cyklami przyrody - śmierci i narodzin - człowiek powtarzał gesty wykonywane przez bogów i herosów przy początku świata. W pojęciu Indian miał więc być tym, który dba o harmonię istnienia.
Istnieją także dziesiątki innych, bardzo istotnych ceremonii i rytuałów występujących w tradycyjnej religii Indian. Należy do nich m.in. obrzęd spożywania świętych roślin (halucynogennych, takich jak pejotl, psilocibe mexicana czy też amoritia muscaria).
Pomijając wszystkie różnice występujące w różnych plemionach, możemy pokusić się o stworzenie swego rodzaju dekalogu, który można odnieść do większości Indian:
- cała przyroda pełna jest niewidzialnych istot, które należy albo zjednywać, albo starać się kontrolować za pomocą rytuałów i magii;
- martwi przodkowie mają moc wpływania na życie ludzi (np. przez żywioły);
- kosmos dzieli się na 3 światy: ziemię ludzi (czczona jako Wielka Matka, nieraz przedstawiana pod postacią żółwia), świat Wielkiego Ducha (niebo) i świat podziemny (świat demonów);
- reinkarnacja i wędrówka dusz istnieją; nieraz nadawano dzieciom imiona, które, jak wierzono, pochodziły z ich poprzedniego życia.

Słownik

Czas - wg tradycji Indian amerykańskich czas nie jest postrzegany linearnie, ale raczej cyklicznie.
Taniec Duchów - mistyczny i jednocześnie mesjanistyczny ruch łączący w sobie kilka plemion, który powstał w końcu XIX w.
Taniec Słońca - najważniejszy taniec letni w tradycji Indian prerii (także Siuksów i Kruków); tańczy się go w kręgu, pośrodku którego stoi słup symbolizujący centrum świata.
Wakan tanka - słowo Indian z plemienia Siuksów oznaczające Wielkiego Ducha, główną siłę sprawczą i jednocześnie siłę przenikającą całe istnienie. Inna jego nazwa to np. Kicze Manitu.

Źródło: informacja własna
1


w Foto
Przewodnik po procesie inicjacji
WARTO ZOBACZYĆ

USA: Kasyna Las Vegas
NOWE WYSTAWY
PODRÓŻE

MX 4; Wielkie Święto w Bazylice Guadalupe
kontakt | redakcja | reklama | współpraca | dla prasy | disclaimer
copyright (C) 2003-2013 ŚwiatPodróży.pl