W dżungli to co innego. Tam częściej zdarza się maczeta. Chociaż czekan (zwany wśród górzystów m.in. dziabą, dziabadłem czy marchewą) co stwierdziłem na podstawie obserwacji uczestniczącej, przydaje się wszędzie – czasem fizycznie, a czasem, jakby to ująć, socjologicznie.

Do Meksyku wzięliśmy (Artur i ja) całkiem sporo sprzętu. Już w autobusie na lotnisko kierowca sarkał, że niszczymy innym ludziom bagaże, bo wystają nam siekierki i kijki. W plecakach były jeszcze raki i kalesony. W planie były wulkany – przede wszystkim najwyższy w Meksyku i trzeci w Ameryce Północnej, mierzący 5700 m n.p.m. Orizaba oraz mierzący 5286 m Ixtaccihuatl. Tak więc taszczenie tych kilku kawałków metalu było uzasadnione. Tylko jak to wytłumaczyć patrzącym na nas ze zdziwieniem tubylcom i turystom, których głównym zajęciem (zresztą podobnie jak naszym) było ocieranie potu z czoła przy 40 stopniowym upale i uzupełnianie płynów. Tak było przynajmniej "na dole". No bo będąc w Meksyku trzeba zobaczyć miasta Majów, głowy Olmeków, dżunglę i inne atrakcje położone mniej więcej na poziomie morza.

Tylko po co tamże czekan? Ano... na przykład ustępują ci miejsce w autobusie, biorąc cię za świra (niekoniecznie nieszkodliwego). W kulturach indiańskich ludzie niepełnosprawni umysłowo cieszyli się zawsze nietykalnością, szacunkiem, jako ci, którzy są bliżej bogów. Coś w spojrzeniach potomków Majów mówiło nam, że uważają nas za takich, którzy mogą być nawet z bogami na ty. Jeśli przyjmie się, że skrywane pokazywanie palcami, szepty i uśmiechy są wyrazem podziwu, można poczuć się na piedestale... Choć tak naprawdę to na piedestał trzeba się wspinać.

Od wejścia na Orizabę moja dziaba, podobne jak miecze średniowiecznych herosów, zyskała imię – Oridziaba. Góry były dużym orzeźwieniem po temperaturowych rewelacjach w dżungli. W Meksyku różnice temperatur są imponujące. Na Jukatanie, na poziomie morza – mniej więcej plus 40. Na pięciu tysiącach w nocy – około minus 10. Tam czekan jest sprzętem przydatnym do celów, dla których został stworzony. Jest podporą. Co prawda podpierałem się nim niedługo w stosunku do całego czasu spędzonego w Meksyku, ale to były ważne momenty. Dzięki czekanowi się nie stoczyłem.

Czy ktoś już powiedział, że historia to bagno ? Jeśli nie, to sformułuję taką tezę teraz (pasuje mi do koncepcji artykułu). Czekan ma swój wkład w historię – wiąże historię Związku Radzieckiego i Meksyku postacią Lwa Trockiego. Ten zwolennik "rewolucji permanentnej" i zaostrzenia polityki wobec chłopstwa jako warstwy drobnoburżuazyjnej (pierwowzór Snowballa z "Folwarku Zwierzęcego") zadarł z osobą, z którą nie powinno się zadzierać. Ostatnim przystankiem w jego ucieczce przed Stalinem było miasto Meksyk. Tam, 20 sierpnia 1940 roku dopadła go karząca ręka sprawiedliwości. Uzbrojona w czekan. Wkład czekana w historię – jakżesz makabrycznie to brzmi... Nie wiadomo, czy sam towarzysz Koba nakazał wykonanie wyroku przy pomocy takiego narzędzia, kierując się być może swoim słynnym poczuciem humoru i np. grając słowami – była Cze-Ka (Czerezzwyczajnaja Komisja – Ogólnorosyjska Nadzwyczajna Komisja do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem, założona przez Dzierżyńskiego, w 1922 przekształcona w GRU) weźmie czekan i w kaczan...

Jedną z osób podejrzanych o morderstwo była słynna meksykańska malarka Frida Kahlo (rozsławiona niedawno przez film z Salmą Hayek). Kahlo jako socjalistka i rewolucjonistka z przekonania użyczyła towarzyszowi Trockiemu gościny (wieść niesie, że miała też z nim romans) i... trzeba mieć wyobraźnię przeciętnego psychopaty (zresztą to temat na osobną rozprawkę), żeby oskarżyć kobietę o wbicie dziaby w głowę starszego pana. Brrr...